عطر و بوی چای از چه زمانی در دنیا پیچید؟
با عطر و بوی چای از چه زمانی در دنیا پیچید؟ از بخش دانستنی های سایت تفریحی جیران همراه ما باشید.
این تلخ محبوب!
فکرش را بکنید اگر نبود چه کار می کردیم؟ وقتی خسته از سرکار به خانه بر می گشتیم. وقتی در یک عصر پاییزی دور هم نشسته ایم. وقتی یک غذای چرب و چیلی می خوریم. وقتی در یک مهمانی رسمی بزرگان مجلس سر موضوعی به توافق می رسند. وقتی در یک روز برقی پشت پنجره می ایستیم و … فکرش را بکنید اگر جای نبود چه کار می کردیم؟ چای این نوشیدنی محبوب نقش مهمی در زندگی ما ایرانی ها دارد. دعوت به خوردن چای برای حل مشکل از طرف بزرگ خانواده و چای بله برون و چای مجلس ختم و … چای را به هیچ وجه نمی توان از فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی خارج کرد. اما این نوشیدنی تلخ و خوش عطر از کی پایش را به خانه ایرانی ها باز شده؟
موارد پیشنهادی
شن نونگ چینی، کاشف چای
قسمت است دیگر، قرار بوده چای کشف شود. برای همین در روایتی چینی آمده است که در سال 2737 قبل از میلاد روزی چند برگ چای داخل آب جوش کنار غذای شن نونگ امپراطور چین می افتد. او اجازه نمی دهد برگ ها را از روی آب بردارند. وقتی محصول برگ و آب جوش را می خورد به افرادش دستور می دهد که گیاه اصلی را پیدا کنند و این طوری چای کشف می شود. ظروف مربوط به درست کردن چای هم از زمان سلطنت سلسله “هان” (206 تا 220 پیش از میلاد) کشف شده است. واژه چای از واژه چینی “CHA” مشتق شده است. اما ظهور چای به شکل نوشیدنی دارویی در سلسله هان در غرب چین(206 ق.م تا 8 میلادی) بوده است. در اواخر سلسله هان شرقی چای تبدیل به نوشیدنی رایج شد و از نیمه دوم سلسله یانگ بویژه با تلاش استاد لویو، چای نوشیدنی شعرا، پیشگویان و هنرمندان شد. کشت چای هم از دره یانگ تسه آغاز شد و سپس از آنجا به طرف سواحل اقیانوس آرام و جزایر ژاپن رسید. عادت نوشیدن چای تا پیش از قرن پنجم پیش از میلاد از چین به ژاپن رسیده بود. اما دانه این گیاه برای اولین بار در سال 1191 میلاد توسط کاهن بودایی ژاپنی به نام آتیسای که در چین آموزش دیده بود به این کشور آورده شد.حتی درباره مصرف چای در ژاپن افسانه ای وجود دارد: کشیشی به نام بودهیدهارما(Bodhidharma) هنگام بازگشت از چین به ژاپن، خواب بر او غلبه کرد و پس از بیدار شدن برای تنبیه خود مژه هایش را کند و روی زمین ریخت. این مژه ها در خاک ریشه کرد و تبدیل به درخت چای شد. از آن به بعد برای مبارزه با خواب از این گیاه استفاده کردند.
چای در اروپا
پرتغالی ها اولین کسانی بودند که چای را از آسیا به اروپا بردند. تاجران و مبلغین مذهبی پرتغال نخستین اروپایی هایی بودند که چای را چشیدند و با خود نمونه هایی از آن را به اروپا بردند. البته نه به صورت عمده و تجارت کلان. نخستین کسانی که این محصول را به صورت عمده و با کشتی به اروپا راسندند هلندیها بودند که در سال 1606 چای را وارد کشورشان کردند. خیلی زود چای به عنوان یک نوشیدنی به روز در هلند و دیگر کشورهای غرب اروپا رواج پیدا کرد اما به دلیل قیمت گران فقط اشراف زاده ها و تجار می توانستند طعم چای را بچشند. ورود چای به انگلیس هم در همان زمان انجام شد. در مراسم ازدواج شاه”چارلز” دوم با پرنسس پرتغالی “کاترین برا گانزا” نوشیدن چای علنی شد. می گویند کاترین پرتغالی که علاقه زیادی به چای داشته این نوشیدنی را وارد قصر پادشاه و خانه اشراف زادگان انگلیسی و کلاً بازار این کشور کرده است.
کاشف السلطنه ، پدر چای ایران
تاریخ مشخصی درباره ورود چای به ایران وجود ندارد اما با توجه به دست نوشته های جهانگردانی که به ایران سفر کرده اند می توان گفت چای از دوران صفویه در ایران وجود داشته. در اسناد چای ایران آمده است اولین کسی که خیلی تالش کرد چای را به ایران بیاورد و موفق نشد، کسی بود به نام حاج محمد حسین اصفهانی. اما نام چای ایران با یک نام مشهور گره خورده است. محمد میرزا چایکار(کاشف السلطنه). در سال 1280 هجری شمسی مطابق با سال 1901 میلادی به علت علاقه دولت وقت ایران به کشت چای در کشور، به شاهزاده حاج محمد میرزا کاشف السلطنه چایکار که در آن زمان ژنرال کنسول ایران در هند بود. ماموریت داده شد تا چونگی کشت و کار چای و اصول چایسازی را بیاموزد. مرحوم چایکار پس از مدت ها کار و تلاش روی مزارع چای در هند(حدود یکسال و نیم) موفق شد اصول و فنون چایکاری را بیاموزد. پس از آن با موافقت دولت وقت هند دو هزار نهال را به ایران آورد. بعد از مدت ها تلاش و تحقیق و بررسی، بهترین محل کشت آن را لاهیجان معرفی کرد. البته در آن سال ها انگلیسی ها می گفتند که او تخم ای را در عصای خود پنهان کرده که گفنه می شود. دروغ و ساخته و پرداخته سیاست وقت انگلیس بوده که می خواستند کاشف السلطنه را قاچاقچی معرفی کنند. نهال چای با اجازه و با اطلاع دولت انگلیس بود. اما فکر می کردند که موفقیت او غیر ممکن است. البته شروع کشت چای در آن سال ها با مقاومت مالکان و اربابان در لاهیجان و تنکابن همراه بود ولی با حکم حاکم گیلان، مالکان کوتاه آمدند و دو تکه زمین در لاهیجان و تنکابن را در اختیار او قرار دادند و این گونه کشت چای درایران شروع شد. مرحوم چایکار بار دیگر در سن 65 سالگی به هند و چین و ژاپن سفر کرد تا متخصصینی را به استخدام دولت ایران در آورد تا چایکاری و چایسازی را به ایرانیان بیاموزند ولی در بازگشت از این سفر در سال 1308 هجری شمسی روز دوشنبه 31 فروردین ماه در کتل (ملوت) در نزدیکی بوشهر با اتومبیل شخصی خود به دره پرت شد و دار فانی را وداع گفت. آرامگاه کاشف چای در ایران بنا به وصیت خود او در لاهیجان در روی تپه ای به مساحت هزار متر مربع در قسمت جنوب غربی لاهیجان که خود آن را خریداری کرده بود واقع شده است.
بیشتر بخوانید: خواص چای سبز
نظرات کاربران