معیارهای انتخاب روش مناسب آبیاری

معیارهای انتخاب روش مناسب آبیاری

در یک پروژه آبیاری انتخاب روش آبیاری مناسب نقش بسیار با اهمیت می کند. اساسی ترین عوامل موثر در انتخاب روشهای آبیاری به شرح زیرند: بافت خاک – آماده کردن زمین – اندازه مزارع – شوری خاک – زهکشی – آب قابل کیفیت آب – گیاهان الگوی کشت – انرژی قابل دسترس – تناوب زراعی و عمليات زراعی و میزان – کیفیت و میزان محصولات – وضعیت آب و هوایی – هزینه آب – مسائل فرهنگی و اجتماعی. پیشنهادی می کنیم با بخش گیاهان سایت تفریحی و سرگرمی جیران همراه ما باشید تا با معیارهای انتخاب روش مناسب آبیاری آشنا شوید.

هدف آبیاری

• تامین آب کافی برای ادامه زندگی گیاه.
• حفاظت و بیمه گیاهان در مقابل تنش های ناشی از کم آبی یا بی آبی های کوتاه مدت
• خنک کردن خاک و اتمسفر یا هوای اطراف گیاه.
• شستن املاح مضر در خاک.
• نرم کردن ناحیه قابل شخم خاک.

موارد پیشنهادی

• نحوه آبیاری فضای سبز در تابستان
• نکات مهم در طراحی باغ

برای افزایش بازدهی آبیاری اقداماتی به شرح زیر ضروری است

۱. قطعه بندی و تسطیح و بهبود شيب اراضی با ماشین آلات و وسایل تسطیح، همچنین باید از کشت شالی در اراضی شیبدار و دامنه کوهها و همچنین سواحل دریا به دلیل پرت زياداد تا زمانی که اراضی مرغوب قابل کشت در دشت وجود دارد، جلوگیری شود.

۲. پوشش کانالهای آبرسانی و انهار در مناطقی که افت در مسیر آبرسانی مشهود است.

٣. کم نمودن نفوذ پذیری خاک بستر در صورتی که نوع خاک سبک و دانه درشت باشد با افزایش رس و تحکیم آن، در صورتی که امکان پوشش بتونی به دلیل هزینه زیاد مقدور نباشد.

4. از بین بردن پیچ و خمهای کانالهای سنتی و لایروبی انهار و پاک کردن عوامل کند کننده وی : خار و خاشاک و علفهای هرز و همچنین لایروبی و بهسازی شبکه زهکشها و اصلاح آب بندها با بالابردن حجم ذخیره ای آنها.

5. احداث بندها و دریچه های تقسیم و بندهای گابیونی با نصب دریچه و مقسم و اشل اندازه گیری. 

6. ایجاد انگیزه برای بالابردن بازدهی آبیاری در کشاورزان.

7. اصلاح و تغییر روشهای آبیاری سنتی به سیستم آبیاری تحت فشار برای سایر محصولات کشاورزی.

8. تهیه و تدوین برنامه گردش آب و اعمال مدیریت بهینه توزیع در بهره برداری از تأسيسات مربوطه. چون بر خلاف روش آبیاری تحت فشار، سیستمهای آبیاری سطحی مستلزم یک کار مدیریتی و نظارت دقیق در توزیع صحیح است تا یک کار سرمایه گذاری . هرچند کشاورزان با این روش به تجربه آشنایی دارند لیكن پیشرفتهای علمی و انتقال دانش فنی در زمینه بالابردن بازدهی آبیاری به کشاورزان انتقال نیافته است.

9. تدوین برنامه و اجرای طرح جامع آموزش و ترویج کشاورزی.

• مشخص نمودن نوع و بافت خاک هر منطقه و میزان نفوذ پذیری آن.
• مقدار آب مود نیاز برای هر هکتار و کیفیت آن در منطقه جهت هر نوع گیاه.
• نیاز آبی گیاه در طی مراحل رشد و مشخص نمودن فواصل زمان آبیاری برای هر گیاه با من توجه به آب و هوای هر منطقه.
• مشخص نمودن انواع گیاهان قابل کشت ( الگوی کشت در هر منطقه با توجه به شرایط اقلیمی و آب و خاک.
• رعایت الگوی کشت توسط کشاورزان و تضمین خرید و فروش این محصولات توسط ارگانهای ذیربط دولتی.

مزایای آبیاری بارانی

1. در این روش آب برای رسیدن به مزرعه از جویهای خاکی عبور نمی کند و در نتیجه بخار نمی شود، در خاک نفوذ نمی نماید، بذر علف های هرز را وارد مزرعه نمی کند و می توان در مقدار مصرف آب صرفه جویی کرده و مقدار بیشتری از عرصه های فضای سبز را به زیر کشت برد.
2. توزیع و پخش یکنواخت آب در مزرعه.
3. امکان آبیاری انواع گیاهان در زمین های شیبدار، هموار و ناهموار، رسی و شنی در این روش می توان سم و کود را به راحتی در سطح مزرعه با هزینه کم توزیع نمود.
4. تمیز شدن برگ گیاهان در هنگام آبیاری و استفاده بهتر گیاه از تابشن غذای بیشتر.
5. با این روش در هوای خیلی سرد، از یخ زدگی شکوفه ها جلوگیری می شود.
6. در بعضی مناطق کوهستانی، می توان برای ایجاد فشار در لوله ها، از اختلاف ارتفاع استفاده کرد.
7. استفاده از این روش، به دانش زیادی احتیاج ندارد.
8. تولید محصول بهتر و بیشتر.
9.  امکان استفاده در زمین ها پر شیب.
10. توزیع یکنواخت آب آبیاری در تمام نقاط مزرعه.
11. کمک به رشد بهتر گیاهان با لطيف کردن محیط اطراف گیاهان.
12. حذف عمليات تسطیح و کاهش هزینه های آماده سازی اراضی.
13. تهویه خاک به راحتی انجام می شود.
14. مبارزه با يخبندان ، آفات و انگل ها میسر است.
15. هزینه نیروی کارگری در مقایسه با روشهای آبیاری سطحی کمتر است .
16. تلفات بصورت رواناب و فرسایش خاک در این روش به حداقل می رسد.
17. راندمان آبیاری در مقایسه با روشهای سنتی بیشتر است .
18. بازده محصولات آبیاری بارانی در اغلب موارد بیشتر از آبیاری سطحی است.
19. زمین کمتری برای مسیر انتقال آب هدر می رود.
20. امکان آبیاری در اراضی کم عمق وجود دارد .
21. در اغلب محصولات آبیاری بارانی باعث افزایش رشد می شود .
22. امكان آبیاری در اغلب خاکها وجود دارد .
23. امکان آبیاری در اراضی شیبدار وجود دارد .
24. امكان آبیاری در اغلب شرایط آب و هوایی وجود دارد .

معایب آبیاری بارانی:

1.  سموم آفت کش و قارچ کش را از روی برگها می شوید. 
2. تاثیر نامطلوب باد در توزیع یکنواخت آب در این نوع از روشهای آبیاری. 
3. هزینه سرمایه گذاری اولیه نسبتا زیاد.
4. در صورت وجود باد یکنواختی توزیع کاهش می یابد .
5. کمبود توان فنی در مناطق دورافتاده وجود دارد.
6. شدت تبخير در مناطق گرم و خشک زیاد بوده لذا تلفات در این مناطق زیاد است .
7. در مناطقی که باد شدید است تلفات آب زیاد است .
8. به دلیل خسارت زدن به برگ محصولات، در این روش استفاده از آبهای با کیفیت پایین ممکن نیست.

مزایای آبیاری قطره ای:

1. کارایی مصرف آب را افزایش می دهد.
2. مقدار تبخير آب بسیار کم است.
3. جلوگیری از به هدر رفتن آب آبیاری.
4. کنترل علف هرز.
5. از نفوذ آب به اعماق پايين تر جلوگیری بعمل می آید.
6. جلوگیری از تلفات آب ناشی از برگهای گیاه.
7. نیروی انسانی و ماشینی مورد نیاز کاهش می یابد.
8. خود کار نمودن سیستم و کنترل آن به راحتی امکان پذیر است.
9. کنترل بیماریهای گیاهی آسان تر است.
10. گیاهان از طریق افزایش کیفیت و کمیت محصول به این روش پاسخ مثبت نشان می دهند.
11. در این روش کود دادن نه تنها امکان پذیر است بلکه امری الزامی بدلیل کاهش نیروی کار و افزایش کارایی مصرف کود مقرون به صرفه است.
12. کاهش فرسایش خاک.
13. جداسازی آب شرب از آب غير شرب در رده ها توسط احداث و حفر و تجهیز چاه آب.

یکی دیگر از راههای تأمین آب جهت آبیاری فضای سبز احداث، حفر و تجهیز آب چاه است که بر کاهش مصرف آب شرب (که امروزه با کمبود آب شرب روبه رو هستیم) باعث استفاده بهینه از آب غير شرب جهت آبیاری فضای سبز می شود. که این نیز باعث کاهش هزینه های تأمین آب آبیاری در دراز مدت خواهد شد.

بیشتر بخوانید: معیارهای انتخاب لباس کودک

منافع آبیاری:

* افزایش کمی و کیفی محصول  

* سود حاصل از افزایش کمی و کیفی محصول

*درآمد حاصل از فروش آب برای دولت

*افزایش فرصت شغلی