ماکارونی آسیایی است یا اروپایی؟

با یک دعوای خواندنی”ماکارونی آسیایی است یا اروپایی؟” از بخش دانستنی های سایت تفریحی جیران همراه ما باشید.

انگار مال خودمان است. از بس که با ما بوده، از بچگی تا همیشه. انگار مال خودمان است. خودمان کشفش کرده ایم و درست کرده ایم و می خوریم. با ته دیگ سیب زمینی و گوشت چرخ کرده و … ماکارونی یا پاستا با اینکه اسمش کاملاً خارجی است ولی از بس سر سفره هایمان بوده انگار شده آبگوشت یا قورمه سبزی. شده یک غذای صددرصد وطنی. اما این غذای محبوب که ما ایرانی ها به کل یک جور دیگه درستش می کنیم متعلق به کدام کشور است که جایش را در دل همه ایرانی ها پیدا کرده و شده غذای خودمان؟ ماکارونی یا پاستا آسیایی است یا اروپایی؟ چینی است یا ایتالیایی؟ از چه سالی وارد ایران شده؟

آقای اسپاگتی و دوشیزه چینی

تولید ماکارونی را به چینی ها نسبت داده اند. مؤسسه ملی ماکارونی آمریکا کتابی منتشر کرده و در آن درباره دوشیزه چینی، که برای اولین بار ماکارونی را کشف کرده نوشته شده است. بنابر این روایت روزی یک دوشیزه چینی طبق معمول که مشغول تهیه خمیر نان بوده، حین کار با یک ملوان ایتالیایی مشغول گفت و گو می شود. در این حین، خمیر از ظرف به روی میز می ریزد و به صورت رشته رشته از میز آویزان می شود. خمیر همین طور آویزان با نور خورشید خشک می شود. ملوان ایتالیایی که نامش اسپاگتی بود از این اتفاق استقبال کرد و خمیرهای خشک شده را با خود به کشتی برد و بعد آنها را در ظرف گوشتی که در حال پخت بود ریخت و خورد و متوجه شد خمیرهای خشک خیلی هم خوشمزه هستند. با این تصادف، آقای اسپاگتی، مارکارونی محبوب را کشف کردن و پس از بازگشت به کشورش ایتالیا، به فکر معرفی و تولید این رشته های خوشمزه افتاد.

بیشتر بخوانید: پاستا پنه با سس آلفردو

افسانه ها و روم باستان

گروهی معتقدند که این غذا، طبق افسانه های اساطیری یونان و روم باستان، به این کشورها تعلق دارد. چرا که در کتاب های تاریخی و در داستان های قدیمی این دو کشور، به غذایی شبیه اسپاگتی اشاره شده است. البته گروهی از تاریخ نویسان هم معتقدند که اسپاگتی در اواخر قرن سیزدهم میلادی توسط مارکوپولو از چین به ایتالیا آورده شده و بعدها در آنجا یافته اند که این رشته ها را چه طور بپزند و بخورند. در چین هم غذاهای رشته ای که بی شباهت به اسپاگتی نیستند وجود داشته است. به همین دلیل نمی توان به راحتی اسپاگتی را به ایتالیا نسبت دهیم اما تارخ نشان می دهد که ایتالیا خواستگاه اصلی طبخ اسپاگتی به شیوه ای است که مورد استقبال مردم در دیگر کشورهای جهان قرار گرفته است.

چرخ تولید چرخید

این طور که در اسناد تاریخی آمده حدود 800 سال قبل در ایتالیا تولید ماکارونی برای نخستین بار شروع شده و ادامه یافته است. شرایط اقلیمی و آب و هوایی ایتالیا به خصوص در نواحی ناپل و جنوب این کشور، برای خشک کردن رشته های ماکارونی و همچنین کشت “گندم سخت” مناسب است. بعد از چند سال، آوازه ماکارونی به گوش همسایگان ایتالیا هم رسید و به سرعت راهی فرانسه شد و بعد از فرانسه به بقیه کشورهای اروپا هم رفت. ایتالیایی های مقیم آمریکا هم انواع ماکارونی را با خود به آمریکا بردند تا ماکارونی به قاره دیگری هم راه پیدا کند. انگلیسی ها هم در زمان جنگ دوم جهانی، صنعت تولید ماکارونی را در کشورشان راه انداختند. اما در روزهای اول، ساخت ماکارونی در منازل انجام می شد و در حقیقت یک صنعت خانگی بوده است. در مرحله صنعتی و مقیاس بزرگتر برای نخستین بار در سال 1800 میلادی یک واحد کوچک ماکارونی در ایتالیا ساخته شد. تقریباً 50 سال بعد، اولین پرس مکانیکی دستی که از چوب ساخته شده بود مورد بهره برداری قرار گرفت. بیشتر دستگاه های مربوط به این صنعت در سال 1860 میلادی ساخته شدند که اغلب آنها توسط نیروی حیوان کار می کردند. بعد از افزایش مصرف ماکارونی، ماشین آلات بیشتری مورد استفاده قرار گرفت و توسعه این صنعت ابتدا در اینالیا و فرانسه و سپس در آلمان انجام شد.

رشته فرنگی در ایران

اما ماکارونی حدود سال های 1305 تا 1310 و بیشتر توسط مهمان های خارجی و سفرکرده فرنگی وارد ایران شد. اولین کارگاه ماکارونی سازی در ایران سال 1313،با دستگاهی ابتدایی و ساده شروع به فعالیت کد. تولید روزانه این کارگاه حدود 20-30 کیلو بوده و فقط سفارتخانه ها و کنسولگری های خارجی و معدود افراد ایرانی ای که در ارتباط با این مراکز بودند، ماکارونی می خوردند. به همین دلیل، به ماکارونی “رشته فرنگی” هم می گفتند و یک غذای فانتزی و خارجی معروف بود. تا اینکه مردم هم این غذا را شناختند و ایرانی اش کردند. از سال 1335 به بعد تولید ماکارونی در ایران بیشتر شد. کارخانه ایتا ماکارون و پارس ماکارون هم از اولین کارخانه های تولید ماکارونی در ایران هستند.