یرقان نوزادی (Neonatal Jaundice) یک وضعیت شایع در نوزادان است که معمولاً در روزهای اول پس از تولد ظاهر می‌شود. در ادامه به علائم، علل و جدیدترین روش‌های درمان این بیماری پرداخته می‌شود.
🌕 یرقان نوزادی چیست؟
یرقان به زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها گفته می‌شود که به‌دلیل افزایش بیلی‌روبین (رنگ‌دانه زرد حاصل از تجزیه گلبول‌های قرمز) در خون ایجاد می‌شود. در نوزادان، کبد هنوز به‌طور کامل بالغ نشده و نمی‌تواند بیلی‌روبین را به‌خوبی دفع کند.
🔍 علائم یرقان نوزادی
زردی پوست و سفیدی چشم‌ها (معمولاً از صورت شروع می‌شود و به سینه و پاها گسترش می‌یابد)
خواب‌آلودگی غیرعادی یا مکیدن ضعیف
ادرار تیره یا مدفوع روشن (در موارد شدید)
بی‌حالی یا بی‌قراری
زمان شروع: معمولاً بین روز دوم تا پنجم تولد
مدت زمان طبیعی: اغلب در عرض ۷ تا ۱۰ روز برطرف می‌شود
⚠️ علل یرقان نوزادی
علل شایع (فیزیولوژیک):
نارسایی کبد در دفع بیلی‌روبین
تجزیه زیاد گلبول‌های قرمز بعد از تولد (پدیده‌ای طبیعی)
علل پاتولوژیک (غیرطبیعی):
ناسازگاری خونی بین مادر و نوزاد (مانند ناسازگاری Rh یا ABO)
کم‌کاری تیروئید مادرزادی
عفونت‌ها (سپسیس)
بیماری‌های کبدی یا انسداد مجاری صفراوی
🧪 روش‌های تشخیص
معاینه بالینی (ارزیابی رنگ پوست)
آزمایش سطح بیلی‌روبین خون (TSB)
آزمایش خون برای بررسی گروه خونی و ناسازگاری
سونوگرافی در موارد خاص
✅ جدیدترین روش‌های درمان یرقان نوزادی
1. 🔵 فوتوتراپی (نوردرمانی)
رایج‌ترین و مؤثرترین روش
نور آبی مخصوص باعث تجزیه بیلی‌روبین به فرم محلول در آب می‌شود
بدون درد و عوارض جدی (ممکن است پوست موقتا بثورات پیدا کند یا نوزاد آب بیشتری از دست بدهد)
2. 💉 تعویض خون (در موارد شدید)
زمانی که بیلی‌روبین بسیار بالا باشد و خطر آسیب مغزی وجود داشته باشد
خون نوزاد با خون سالم تعویض می‌شود
3. 🍼 افزایش تغذیه با شیر مادر یا شیرخشک
کمک به دفع سریع‌تر بیلی‌روبین از طریق مدفوع
در برخی موارد، ممکن است پزشک توصیه به وقفه موقت در شیردهی کند (اگر “یرقان ناشی از شیر مادر” باشد)
4. ⚗️ داروها (در حال تحقیق یا استفاده محدود):
سینکالتاید و فنوباربیتال برای کمک به کاهش بیلی‌روبین (بیشتر در موارد خاص)
استفاده از پروبیوتیک‌ها برای بهبود متابولیسم در برخی مطالعات نوین
🧠 عوارض احتمالی در صورت عدم درمان
کراتینوس (آسیب مغزی دائم ناشی از بیلی‌روبین بالا)
مشکلات شنوایی یا حرکتی
اختلالات یادگیری در آینده
⏳ چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر زردی به زیر ناف یا کف دست و پا رسید
خواب‌آلودگی بیش از حد یا بی‌میلی به شیر خوردن
بیلی‌روبین بالا در آزمایش‌ها
ادامه زردی بیش از ۱۴ روز در نوزاد ترم یا بیش از ۲۱ روز در نوزاد نارس
نظرات کاربران