کم‌کاری تیروئید در کودکان به وضعیتی گفته می‌شود که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند. هورمون‌های تیروئیدی برای رشد و نمو طبیعی بدن بسیار مهم هستند.
علل کم‌کاری تیروئید در کودکان
- کمبود ید: ید عنصری ضروری برای تولید هورمون‌های تیروئید است. کمبود ید در رژیم غذایی می‌تواند باعث کم‌کاری تیروئید شود.
- اختلالات خود ایمنی: بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری هاشیموتو می‌توانند به غده تیروئید آسیب رسانده و باعث کم‌کاری تیروئید شوند.
- تولد با غده تیروئید ناقص یا غیرفعال: برخی از کودکان با غده تیروئید ناقص یا غیرفعال متولد می‌شوند.
- داروها: برخی داروها مانند لیتیوم می‌توانند باعث کم‌کاری تیروئید شوند.
- تابش به گردن: تابش به ناحیه گردن می‌تواند به غده تیروئید آسیب برساند.
- سایر بیماری‌ها: برخی بیماری‌ها مانند بیماری سلیاک و دیابت نوع 1 می‌توانند با کم‌کاری تیروئید همراه باشند.
علائم کم‌کاری تیروئید در کودکان
علائم کم‌کاری تیروئید در کودکان ممکن است متفاوت باشد و بسته به سن کودک و شدت بیماری متفاوت باشد. برخی از علائم شایع عبارتند از:
- رشد کند: کودک مبتلا به کم‌کاری تیروئید ممکن است نسبت به همسالان خود کوتاه‌تر باشد.
- تاخیر در رشد ذهنی: مشکلات یادگیری و تمرکز از جمله علائم شایع هستند.
- یبوست: کاهش فعالیت روده‌ای از دیگر علائم است.
- پوست خشک و زرد: پوست کودک ممکن است خشک و زرد رنگ باشد.
- موهای خشک و شکننده: موهای کودک ممکن است خشک و شکننده بوده و ریزش مو داشته باشد.
- صورت پف کرده: صورت کودک ممکن است پف کرده و رنگ پریده به نظر برسد.
- خستگی و بی‌حالی: کودک ممکن است احساس خستگی و بی‌حالی کند.
- نبض آهسته: ضربان قلب کودک ممکن است کندتر از حد طبیعی باشد.
- حساسیت به سرما: کودک مبتلا به کم‌کاری تیروئید ممکن است به سرما حساس‌تر باشد.
تشخیص کم‌کاری تیروئید در کودکان
برای تشخیص کم‌کاری تیروئید در کودکان، پزشک معمولاً آزمایش خون را تجویز می‌کند. در این آزمایش، سطح هورمون‌های تیروئید (T4 و T3) و هورمون محرک تیروئید (TSH) اندازه‌گیری می‌شود.
درمان کم‌کاری تیروئید در کودکان
درمان کم‌کاری تیروئید در کودکان معمولاً با استفاده از هورمون تیروئید مصنوعی انجام می‌شود. این دارو باید به طور مادام العمر و تحت نظر پزشک مصرف شود.
عوارض عدم درمان
اگر کم‌کاری تیروئید در کودکان درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی مانند کوتاهی قد، عقب ماندگی ذهنی، مشکلات قلبی و اختلالات رشد را به دنبال داشته باشد.
مهم: اگر شما نگران علائم کم‌کاری تیروئید در فرزندتان هستید، حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
توجه: این اطلاعات صرفاً جنبه اطلاع‌رسانی دارد و نباید به عنوان جایگزین مشاوره پزشکی تلقی شود. برای تشخیص و درمان هرگونه بیماری، همیشه به پزشک مراجعه کنید.
کم کاری تیروئید چیست؟
کم کاری تیروئید یک اختلال غدد درون ریز شایع است که در آن غده تیروئید کودک شما هورمون تیروئید کافی تولید نمی کند. کودکی که تیروئید کم کار دارد ممکن است خستگی، افزایش وزن، یبوست، کاهش رشد و بسیاری از مسائل دیگر را تجربه کند.
تیروئید کودک شما یک غده پروانه ای شکل کوچک در جلوی گردن، درست زیر غضروف تیروئید است. هورمون‌های تولید شده توسط تیروئید بر تمام جنبه‌های سلامت کودک شما از جمله ضربان قلب، متابولیسم انرژی (به‌طور مؤثر بدن از کالری استفاده می‌کند)، رشد و تکامل تأثیر می‌گذارند. برای درک بهتر می توانید به مقاله عوارض کم کاری تیروئید در کودکان مراجعه نمایید.
کم کاری تیروئید با دارو قابل درمان است.
انواع کم کاری تیروئید در کودکان
انواع مختلفی از کم کاری تیروئید وجود دارد، از جمله:
کم کاری مادرزادی تیروئید
کم کاری مادرزادی تیروئید (CH) زمانی اتفاق می افتد که غده تیروئید قبل از تولد رشد نکرده یا به طور طبیعی عمل نمی کند. این یک مشکل بسیار رایج است و از هر ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ نوزاد ۱ نفر را مبتلا می کند. در ایالات متحده، همه ایالت ها برای CH به عنوان بخشی از فرآیند غربالگری معمول نوزادان آزمایش می کنند.
بسیاری از عوامل، از جمله سابقه خانوادگی، معاینه فیزیکی فرزندتان، میزان کم کاری تیروئید در نوزادتان در زمان تشخیص، و دوره درمان در دو تا سه سال اول زندگی، به پزشک کودک شما کمک می‌کند تا علت را تعیین کند.
کم کاری تیروئید خود ایمنی: تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن
کم کاری تیروئید اکتسابی اغلب توسط یک اختلال خود ایمنی به نام تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن (CLT) ایجاد می شود. در این اختلال، سیستم ایمنی کودک شما به غده تیروئید حمله می کند که منجر به آسیب و کاهش عملکرد می شود. این اختلال در ابتدا توسط پزشک ژاپنی هاکارو هاشیموتو توصیف شد و بنابراین اغلب با نام او: تیروئیدیت هاشیموتو نامیده می شود.
CLT در دختران بیشتر از پسران و در نوجوانان بیشتر از قبل از نوجوانی است. بیماران مبتلا به سایر اشکال بیماری خودایمنی، معمولاً دیابت وابسته به انسولین، در معرض افزایش خطر ابتلا به CLT هستند. به طور کلی، حدود 20 تا 30 درصد از دیابتی ها دچار CLT می شوند. به همین دلیل، غربالگری سالانه برای CLT بخشی از مراقبت های معمول دیابت است.
کم کاری تیروئید یاتروژنیک
کم کاری تیروئید یاتروژنیک نوعی کم کاری تیروئید اکتسابی است که در کودکانی رخ می دهد که غده تیروئید خود را از طریق پزشکی قطع کرده اند یا با جراحی برداشته شده اند. با برداشتن غده تیروئید، بدن دیگر هورمون تیروئید تولید نمی کند و منجر به کم کاری تیروئیدی می شود.
کم کاری تیروئید مرکزی
کم کاری تیروئید مرکزی زمانی اتفاق می افتد که مغز هورمون محرک تیروئید (TSH) را تولید نمی کند، سیگنالی که به غده تیروئید می گوید که کار کند. این وضعیت بسیار کمتر از اختلالات مرتبط با غده تیروئید غیرطبیعی است. در واقع در کم کاری تیروئید مرکزی اکثر بیماران تیروئید طبیعی دارند.
علاوه بر TSH پایین، کم کاری تیروئید مرکزی ممکن است با کمبود سایر هورمون ها از جمله:
- هورمون رشد
- هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک که غده فوق کلیوی را در هنگام استرس تحریک می کند
- هورمون لوتئینه کننده و محرک فولیکول که عملکرد تخمدان و بیضه را کنترل می کند
- پرولاکتین، که به زنان کمک می کند شیر تولید کنند
- اکسی توسین که برای زایمان و شیردهی مهم است
- هورمون آنتی دیورتیک که تولید ادرار را کنترل می کند
کم کاری تیروئید مرکزی ممکن است به دلیل رشد غیر طبیعی هیپوتالاموس یا غدد هیپوفیز (محلی در مغز که در آن TSH ساخته می شود)، تروما، تومور یا درمان تومور یعنی جراحی، پرتو رخ دهد. کم کاری تیروئید مرکزی ممکن است ارثی باشد و پسران و دختران به طور یکسان تحت تأثیر قرار می گیرند.
علائم و نشانه های کم کاری تیروئید
علائم کم کاری تیروئید معمولاً ظریف و تدریجی هستند و ممکن است شبیه علائم سایر بیماری ها یا مشکلات پزشکی باشند. بسیاری از علائم غیر اختصاصی هستند و ممکن است به عنوان بخش های عادی زندگی روزمره ما نادیده گرفته شوند. به همین دلیل، این وضعیت ممکن است برای سال ها ناشناخته بماند.
علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی و یا عدم تحمل ورزش
- زمان واکنش کندتر (مسئله مهم برای رانندگان)
- افزایش وزن
- یبوست
- موهای کم پشت، درشت و خشک
- پوست درشت، خشک و ضخیم
- نبض آهسته
- عدم تحمل سرما
- گرفتگی عضلات
- کناره های ابرو نازک شده یا می ریزد
- حالت چهره کسل کننده
- صدای خشن
- گفتار آهسته
- افتادگی پلک
- صورت پف کرده و متورم
- غده تیروئید بزرگ شده و رشدی شبیه گواتر روی گردن ایجاد می کند
- افزایش جریان قاعدگی و گرفتگی در دختران و زنان جوان
اگر در مورد سلامت کودک خود نگرانی دارید، با پزشک کودک خود صحبت کنید.
علل کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید می تواند مادرزادی باشد به این معنی که فرزند شما با آن متولد شده است یا با رشد کودک شما اکتسابی باشد. ژنتیک نقش مهمی ایفا می کند و برخی از کودکان البته نه همه این اختلال را از والدین خود به ارث می برند. در برخی موارد، علت کم کاری تیروئید ناشناخته است.
بسته به علت کم کاری تیروئید کودک شما، ممکن است نوع خاصی از کم کاری تیروئید در کودک شما تشخیص داده شود که می تواند بر درمان و پیامدهای طولانی مدت کودک شما تأثیر بگذارد.
کم کاری تیروئید و چاقی
کم کاری تیروئید شدید می تواند منجر به کاهش متابولیسم و کاهش مصرف کالری شود. با این حال، کم کاری تیروئید به ندرت دلیل اضافه وزن یا چاقی است.
با وجود این واقعیت، ارائه دهندگان پزشکی اغلب آزمایش های عملکرد تیروئید را به عنوان بخشی از غربالگری معمول در بیماران دارای اضافه وزن سفارش می دهند. این یک عمل معقول است. علاوه بر این، آزمایش عملکرد تیروئید نیز باید همزمان با آزمایش کلسترول بالا تجویز شود، زیرا کم کاری تیروئید به دلیل کاهش متابولیسم LDL با افزایش سطح کلسترول بد همراه است.
اضافه وزن با افزایش خفیف هورمون محرک تیروئید (TSH) مرتبط است که بازتاب بیماری تیروئید نیست، بلکه با اضافه وزن ارتباط دارد. به عبارت دیگر، بیشتر شایع است که اضافه وزن منجر به افزایش خفیف TSH شود تا افزایش خفیف TSH که منجر به افزایش قابل توجه وزن شود.
به منظور تایید رابطه بین اضافه وزن و افزایش خفیف TSH، پزشک کودک شما باید رشد خطی (افزایش قد) را بررسی کند تا تعیین کند که آیا افزایش وزن با افزایش قد طبیعی یا افزایش قد همراه است، برخلاف کاهش رشد خطی. که بیشتر با کم کاری تیروئید همراه است.
پزشک کودک شما همچنین ممکن است آزمایش آزمایشگاهی برای تیروئیدیت هاشیموتو یا افزایش LDL و کلسترول تام برای تعیین اینکه آیا کم کاری تیروئید باید درمان شود یا خیر، تجویز کند.
کم کاری تیروئید و بارداری
در چند ماه اول بارداری، جنین برای هورمون تیروئید به مادر متکی است. هورمون تیروئید نقش اساسی در رشد طبیعی مغز دارد. کم کاری تیروئید مادر می تواند آسیب جبران ناپذیری به جنین وارد کند. مطالعات اولیه نشان داد که کودکانی که در دوران بارداری از مادران مبتلا به کم کاری تیروئید متولد می شوند، دارای ضریب هوشی پایین تر و اختلال در رشد روانی حرکتی (ذهنی و حرکتی) هستند. اگر به درستی کنترل شود، اغلب با افزایش میزان هورمون تیروئید، زنان مبتلا به کم کاری تیروئید می توانند نوزادان سالم و بدون پیری داشته باشند.
توصیه‌های کنونی شامل سؤال از همه زنان در ویزیت اولیه قبل از تولد است که آیا سابقه اختلال عملکرد تیروئید یا مصرف داروهای هورمون تیروئید دارند. غربالگری آزمایشگاهی عملکرد تیروئید و یا آنتی بادی های تیروئید باید برای زنان در معرض خطر بالای کم کاری تیروئید در نظر گرفته شود. تشخیص و درمان کم کاری تیروئید مادر در اوایل بارداری ممکن است از اثرات مضر کم کاری تیروئید مادر بر جنین جلوگیری کند. برای زنانی که قبل از بارداری هورمون تیروئید دریافت می کنند، آزمایش عملکرد تیروئید باید به طور منظم در طول بارداری انجام شود، زیرا به احتمال زیاد دوز هورمون تیروئید نیاز به افزایش دارد. زنان تشویق می شوند که از ارائه دهندگان مراقبت های اولیه خود برای اطلاعات بیشتر و شفاف سازی در مورد این موضوع مهم بخواهند.
آزمایش و تشخیص
ارزیابی تشخیصی با یک تاریخچه پزشکی کامل و معاینه فیزیکی کودک شما شروع می شود. شایع‌ترین علت کم‌کاری مادرزادی تیروئید این است که غده تیروئید در طول رشد قبل از تولد به محل صحیح در یک سوم پایین گردن حرکت نکرده است.
متخصصان بالینی از انواع تست های تشخیصی برای تشخیص کم کاری تیروئید استفاده می کنند، از جمله:
غربالگری عملکرد تیروئید، آزمایش خونی که سطح هورمون تیروئید (تیروکسین یا T4) و TSH سرم (هورمون محرک تیروئید) را اندازه گیری می کند. کم کاری تیروئید زمانی تشخیص داده می شود که سطح TSH بالاتر از حد طبیعی و سطح T4 کمتر از حد طبیعی باشد. یک نوع کمتر یا اولیه کم کاری تیروئید با افزایش TSH و T4 کم نرمال منعکس می شود، وضعیتی که به آن کم کاری تیروئید جبران شده یا تحت بالینی می گویند.
مطالعات سطح آنتی بادی ضد تیروئید آنتی تیروپراکسیداز (ضد TPO) و ضد تیروگلوبولین (TgAb) در کم کاری تیروئید خودایمنی افزایش می یابد. برخلاف آنتی‌بادی‌های موجود در بیماری گریوز (نوعی پرکاری تیروئید)، این‌ها هیچ عملکردی ندارند. آنها فقط به عنوان یک شاخص تشخیص عمل می کنند.
سونوگرافی تیروئید، که از امواج اولتراسونیک برای تصویربرداری از تیروئید و غدد لنفاوی کودک شما استفاده می کند. سونوگرافی کودک شما را در معرض اشعه قرار نمی دهد. در برخی از اشکال کم کاری تیروئید، بافت تیروئید ظاهری نامنظم خواهد داشت و ممکن است مناطقی مانند ندول تیروئید وجود داشته باشد. بررسی تخصصی تصاویر توسط یک متخصص غدد اطفال با تجربه مشخص خواهد کرد که آیا این ناحیه مستلزم بررسی بیشتر با آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA) است یا اینکه آیا می توان آن را با تکرار سونوگرافی تیروئید دنبال کرد تا مشخص شود آیا FNA نیاز است یا خیر. همچنین می توان از سونوگرافی برای اطمینان از اینکه نوزاد مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید دارای تیروئید طبیعی در محل صحیح است استفاده کرد.
جذب و اسکن داروی هسته‌ای، که به تعیین میزان جذب ید توسط بافت تیروئید کودک شما کمک می‌کند، یک عنصر کلیدی در ساخت هورمون تیروئید. برای آزمایش، به کودک شما مقدار بسیار کمی ید رادیواکتیو داده می شود – معمولاً تکنسیوم 99 متر (TC-99m) یا I-123 – سپس میزان ید جذب شده (جذب) و الگوی توزیع ید رادیواکتیو را اندازه می گیریم. بافت تیروئید (اسکن). همچنین می توان از این آزمایش برای تعیین محل بافت تیروئید برای نوزادان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید استفاده کرد.
چه کسانی باید از نظر کم کاری تیروئید غربالگری شوند؟
- همه کودکانی که در غربالگری نوزاد خود در بخش تیروئید شکست می خورند
- همه کودکان با رشد خطی ضعیف (نسبت قد به وزن)
- همه کودکانی که تحت تابش جمجمه به عنوان بخشی از درمان پزشکی سرطان قرار گرفته اند
- همه کودکان با سابقه آسیب مغزی شدید یا رشد غیر طبیعی
- هر کسی که علائم کم کاری تیروئید دارد
- همه زنان باردار با سابقه خانوادگی یا علائم بیماری تیروئید
درمان کم کاری تیروئید
در بیشتر موارد، کم کاری تیروئید را می توان با قرص های جایگزین هورمون تیروئید (لووتیروکسین) درمان کرد. لووتیروکسین از نظر شیمیایی مشابه تیروکسین (T4) است که به طور طبیعی در بدن ما وجود دارد و تا زمانی که طبق دستور مصرف شود، سطح هورمون تیروئید کودک شما را به حالت طبیعی باز می‌کند. این قرص ها را می توان به بیماران در هر سنی از نوزاد تا بزرگسال داد.
به طور غیر معمول، بیماران ممکن است از استفاده از لووتیروکسین (T4) و لیوتیرونین (T3) سود ببرند. این گزینه بسته به پاسخ کودک شما به درمان فقط T4 و همچنین مقادیر آزمایشگاهی هورمون تیروئید بعدی فرزندتان ارزیابی و با شما بحث خواهد شد.
اگر کودک شما کم کاری تیروئید دارد و دارو تجویز شده است، می توانید قرص را خرد کرده و همراه با شیر مادر، شیر خشک یا آب به کودک خود بدهید. در حال حاضر، هیچ شکل مایعی از دارو در ایالات متحده وجود ندارد که موثر باشد.
کودکان بزرگتر می توانند دارو را قورت دهند یا بجوند. غذا می تواند جذب را کاهش دهد، اما به طور کلی، مهم تر است که به یاد داشته باشید که قرص را تقریباً در یک ساعت معین هر روز (صبح یا شب) مصرف کنید تا اینکه بیش از حد نگران مصرف آن با معده خالی باشید.
شما باید از دادن قرص جایگزین تیروئید به کودک خود همزمان با مصرف آهن یا کلسیم خودداری کنید.
پیامدهای کم کاری تیروئید
اکثر کودکان مبتلا به کم کاری تیروئید که با داروهای خود سازگار هستند می توانند به رشد و تکامل طبیعی دست یابند. جایگزینی هورمون تیروئید بر اساس وزن و سن انجام می شود، بنابراین در زمانی که کودک شما هنوز از نظر فیزیکی در حال رشد است، به معاینات مکرر بیشتری نیاز است.
نظرات کاربران