در این راهنمای جامع و کاربردی، به‌صورت ساده و قابل‌فهم، همه چیز درباره شماره دندان‌ها را بررسی می‌کنیم؛ از سیستم‌های مختلف نامگذاری دندان‌ها گرفته تا اهمیت این شماره‌گذاری در دندانپزشکی. اگر تا به حال در نسخه دندانپزشکی‌تان با عددهایی مثل ۶ یا ۱۷ روبرو شده‌اید و نمی‌دانستید دقیقاً کدام دندان است، این مطلب مخصوص شماست!
🦷 شماره‌گذاری دندان‌ها یعنی چه؟
شماره‌گذاری دندان‌ها روشی است برای شناسایی دقیق هر دندان در دهان، به طوری که دندانپزشک‌ها و متخصصان سراسر دنیا بتوانند درباره‌ی دندان خاصی صحبت کنند، بدون نیاز به اشاره مستقیم.
📊 سیستم‌های بین‌المللی شماره‌گذاری دندان
1. سیستم یونیورسال (Universal Numbering System) – رایج در آمریکا
دندان‌های دائم: از ۱ تا ۳۲
دندان‌های شیری: از A تا T
دندان شماره ۱: آخرین دندان سمت راست فک بالا
دندان شماره ۳۲: آخرین دندان سمت راست فک پایین
| فک بالا | دندان‌های 1 تا 16 |
|---|---|
| فک پایین | دندان‌های 17 تا 32 |
🔹 مثلاً: دندان شماره 30 = آسیای بزرگ پایین راست (مولر سوم)
2. سیستم FDI (دو رقمی) – رایج در اروپا و بسیاری از کشورها (از جمله ایران)
دندان‌ها با دو عدد مشخص می‌شوند:
عدد اول = چهارچوب یا ربع فک (1 تا 4)
عدد دوم = شماره دندان در هر ربع (1 تا 8)
| عدد اول | فک / سمت |
|---|---|
| 1 | فک بالا راست |
| 2 | فک بالا چپ |
| 3 | فک پایین چپ |
| 4 | فک پایین راست |
🔹 مثال:
دندان ۱۱ = پیشین مرکزی بالا راست
دندان ۳۶ = مولر اول پایین چپ
دندان ۴۸ = دندان عقل پایین راست
✅ در ایران و بیشتر کشورهای جهان، از سیستم FDI استفاده می‌شود.
3. سیستم پالمر (Palmer Notation System) – اغلب برای ارتودنسی
فک‌ها به چهار بخش تقسیم می‌شوند (↑ ↓ ← →)
دندان‌ها از مرکز به عقب، با اعداد ۱ تا ۸ شماره‌گذاری می‌شوند.
هر عدد همراه با علامت مخصوص ربع فک نوشته می‌شود (مثلاً ⏌1 = پیش مرکزی بالا چپ)
🧒 دندان‌های شیری: شماره‌گذاری چگونه است؟
در سیستم FDI:
چهار ربع فک با اعداد 5 تا 8 مشخص می‌شوند.
5 = بالا راست
6 = بالا چپ
7 = پایین چپ
8 = پایین راست
دندان‌های شیری هر فک = ۵۱ تا ۵۵، ۶۱ تا ۶۵، ۷۱ تا ۷۵، ۸۱ تا ۸۵
🧠 چرا شماره دندان‌ها مهم است؟
🔸 دندانپزشک برای:
ثبت دقیق درمان (پرکردن، عصب‌کشی، کشیدن)
تبادل اطلاعات با دیگر متخصصان
ساخت روکش، ایمپلنت یا ارتودنسی دقیق
🔸 برای بیماران:
اطلاع دقیق از دندانی که درمان شده
بررسی نسخه‌های پزشکی
پیگیری سوابق دندانپزشکی در طول زمان
🛠 مثال کاربردی
فرض کنید در نسخه‌تان نوشته شده:
ترمیم دندان ۲۶ با کامپوزیت
بر اساس سیستم FDI:
۲ = فک بالا چپ
۶ = دندان آسیای اول (پشت‌تر از نیش)
🦷 نتیجه: دندان آسیای اول در سمت چپ فک بالا شما نیاز به ترمیم داشته است.
📌 جمع‌بندی سریع
| سیستم | ساختار | استفاده در |
|---|---|---|
| یونیورسال | 1 تا 32 | آمریکا |
| FDI | دو رقمی (مثلاً 26) | ایران، اروپا، آسیا |
| پالمر | عدد + علامت فک | ارتودنسی، برخی مراکز آموزشی |
نظرات کاربران