آموزش خیاطی – دوخت انواع یقه

آموزش خیاطی: دوخت انواع یقه (راهنمای جامع)

در دنیای خیاطی، یقه نقش بسیار مهمی در زیبایی و استایل لباس ایفا می‌کند. انتخاب و دوخت صحیح یقه می‌تواند ظاهر یک لباس را از سادگی به اوج شیک‌پوشی برساند. اگر به دنبال یادگیری دوخت انواع یقه هستید، این راهنمای جامع برای شماست. در این مقاله از مجله اینترنتی جیران، از مقدمات تا نکات پیشرفته دوخت یقه‌های پرکاربرد را به شما آموزش می‌دهیم.

چرا یقه اهمیت دارد؟

یقه نه تنها یک جزئی تزئینی است، بلکه بر نحوه‌ی قرارگیری لباس روی بدن، راحتی و حتی کاربرد آن تأثیر می‌گذارد. یک یقه‌ی خوش‌دوخت می‌تواند ایرادات اندامی را بپوشاند و به لباس جلوه‌ای حرفه‌ای ببخشد. از سوی دیگر، یک یقه‌ی بد دوخته شده می‌تواند تمام زحمت شما را از بین ببرد.

ابزار و وسایل مورد نیاز برای دوخت یقه

قبل از شروع، مطمئن شوید که ابزار و وسایل لازم را در اختیار دارید:

• چرخ خیاطی: با قابلیت دوخت مستقیم و زیگزاگ.
• اتو و میز اتو: برای اتوکشی درزها و شکل‌دهی به یقه، ضروری است.
• قیچی خیاطی: تیز و مخصوص پارچه.
• متر نواری، خط‌کش و گونیا: برای اندازه‌گیری دقیق.
• صابون خیاطی یا گچ خیاطی: برای علامت‌گذاری روی پارچه.
• سنجاق ته گرد و گیره خیاطی: برای ثابت نگه داشتن پارچه.
• نخ مناسب: همرنگ پارچه یا متناسب با آن.
• لایی چسب: برای ایستایی بهتر یقه (انواع مختلفی دارد که باید متناسب با جنس پارچه انتخاب شود).
• ریپر (بشکاف): برای باز کردن اشتباهات احتمالی.
• سوزن مناسب چرخ خیاطی: متناسب با جنس پارچه.

نکات کلیدی قبل از شروع دوخت یقه

• لایی‌کشی: تقریباً تمام یقه‌ها برای ایستایی و فرم بهتر نیاز به لایی‌کشی دارند. نوع لایی (کاغذی، پارچه‌ای، حریر) بسته به ضخامت پارچه و میزان ایستایی مورد نظر متفاوت است. همیشه لایی را از سمت چسبناک روی پشت پارچه قرار داده و با اتو و حرارت مناسب بچسبانید.
• علامت‌گذاری دقیق: دقت در علامت‌گذاری خطوط برش و خطوط دوخت یقه بسیار مهم است. حتی یک میلیمتر خطا می‌تواند نتیجه‌ی نهایی را تغییر دهد.
• اتوکشی مداوم: هر مرحله از دوخت یقه باید اتو شود تا تمیزی کار حفظ شود و فرم نهایی یقه به درستی شکل بگیرد.
• برش‌های کوچک (چرت): در قسمت‌های منحنی یقه یا درزهای داخلی، برای خواب بهتر پارچه و جلوگیری از کشیدگی، باید برش‌های کوچک ایجاد کنید. مراقب باشید نخ دوخت بریده نشود.
• کنترل کیفیت: قبل از دوخت نهایی یقه به لباس، حتماً آن را روی الگو یا قسمتی از لباس امتحان کنید تا از فرم و اندازه‌ی آن مطمئن شوید.

آشنایی با انواع یقه و نحوه‌ی دوخت آن‌ها

در این بخش، به معرفی و آموزش دوخت چند نوع یقه‌ی پرکاربرد می‌پردازیم:

۱. یقه گرد ساده (Round Neck)

یقه گرد ساده، پایه و اساس بسیاری از لباس‌هاست و برای شروع یادگیری دوخت یقه ایده‌آل است.

نحوه دوخت:

1. برش پارچه: الگوی یقه گرد را روی دولای بسته پارچه قرار داده و برش بزنید. (بهتر است یک نوار اریب یا نوار دولایه برای تمیزدوزی یقه آماده کنید).
2. لایی‌کشی: اگر از لایی برای تمیزدوزی یقه استفاده می‌کنید، آن را به قسمت پشت نوار اریب بچسبانید.
3. وصل نوار اریب: نوار اریب را از روی لباس به لبه‌ی یقه سنجاق کنید، طوری که روی پارچه‌ی اصلی باشد.
4. دوخت: با چرخ خیاطی، نوار اریب را با فاصله‌ی درز مشخص (مثلاً ۰.۷ تا ۱ سانتی‌متر) به دور یقه بدوزید.
5. چرت زدن: در قسمت‌های منحنی یقه، برش‌های کوچک به صورت شعاعی (عمود بر خط دوخت و تا نزدیک خط دوخت) ایجاد کنید.
6. برگرداندن و اتو: نوار اریب را به سمت داخل لباس برگردانید و اتو کنید. می‌توانید یک دوخت مخفی یا دوخت لبه‌ای (زیر یک سانت) روی نوار اریب بزنید تا محکم شود.
7. تمیزدوزی: لبه‌ی نوار اریب را به سمت داخل تا کرده و با دست یا چرخ خیاطی بدوزید.

۲. یقه هفت ساده (V-Neck)

یقه هفت نیز مانند یقه گرد، بسیار پرطرفدار است و برای لباس‌های کژوال و رسمی مناسب است.

نحوه دوخت:

1. برش پارچه: الگوی یقه هفت را روی دولای بسته پارچه برش بزنید. (باز هم می‌توانید از نوار اریب یا سجاف برای تمیزدوزی استفاده کنید.)
2. آماده‌سازی سجاف/نوار اریب: اگر از سجاف استفاده می‌کنید، آن را طبق الگو برش زده و لایی‌کشی کنید. اگر از نوار اریب استفاده می‌کنید، آن را به اندازه‌ی دور یقه ببرید.
3. وصل سجاف/نوار اریب: سجاف یا نوار اریب را از روی لباس به لبه‌ی یقه سنجاق کنید. در نقطه‌ی هفت یقه، دقت زیادی به خرج دهید.
4. دوخت: از یک سمت یقه شروع کرده و با دقت دوخت را انجام دهید، تا نقطه‌ی هفت و سپس ادامه دهید. در نقطه‌ی هفت، سوزن را داخل پارچه گذاشته، پایه را بلند کرده، پارچه را بچرخانید و سپس دوخت را ادامه دهید.
5. چرت زدن: در نقطه‌ی هفت یقه، یک برش کوچک و دقیق، دقیقاً تا نقطه‌ی دوخت ایجاد کنید (به شکل Y).
6. برگرداندن و اتو: سجاف/نوار اریب را به سمت داخل برگردانید و خوب اتو کنید. می‌توانید یک دوخت لبه‌ای یا مخفی بزنید.
7. تمیزدوزی: لبه‌های سجاف را به درز سرشانه بدوزید یا با دست کوک بزنید تا ثابت شود.

۳. یقه ایستاده یا یقه فرنچ (Stand-Up Collar / Mandarin Collar)

یقه ایستاده یک یقه مدرن و شیک است که در لباس‌های اسپرت و نیمه‌رسمی کاربرد دارد.

نحوه دوخت:

1. برش پارچه: دو تکه از الگوی یقه ایستاده را روی پارچه اصلی و دو تکه روی لایی برش بزنید.
2. لایی‌کشی: لایی را به پشت یکی از تکه‌های یقه (لبه‌ی بیرونی یقه) بچسبانید.
3. دوخت لبه‌ها: دو تکه‌ی یقه را (یکی با لایی و یکی بدون لایی) از روی پارچه روی هم قرار دهید. لبه‌های منحنی یا بالا و کناره‌ها را بدوزید. لبه‌ی پایینی که به بدنه‌ی لباس وصل می‌شود، باز می‌ماند.
4. چرت زدن و خالی کردن گوشه‌ها: قسمت‌های منحنی را چرت زده و گوشه‌ها را (در صورت وجود) کمی خالی کنید.
5. برگرداندن و اتو: یقه را به رو برگردانید و خوب اتو کنید تا لبه‌ها تیز و تمیز شوند.
6. وصل به لباس: یقه را به خط گردن لباس سنجاق کنید، طوری که قسمت لایی‌دار یقه روی بدنه‌ی لباس باشد. سپس بدوزید.
7. تمیزدوزی درز: درز را به سمت داخل یقه تا کرده و با دست یا چرخ خیاطی، روی خط دوخت قبلی، دوخت مخفی یا لب‌دوز بزنید.

۴. یقه برگردان یا یقه مردانه (Turn-Down Collar / Shirt Collar)

یقه مردانه یا یقه برگردان، از پرکاربردترین یقه‌ها در پیراهن‌ها، پالتوها و مانتوهاست. این یقه از دو قسمت پایه یقه (استند) و خود یقه (برگردان) تشکیل شده است.

نحوه دوخت (خلاصه):

1. برش و لایی‌کشی: الگوهای پایه یقه و یقه برگردان را روی پارچه اصلی و لایی برش بزنید. لایی را به پشت یکی از هر قسمت بچسبانید.
2. دوخت یقه برگردان: دو تکه‌ی یقه برگردان را (یکی با لایی) از رو روی هم قرار داده و لبه‌های بیرونی و نوک یقه را بدوزید. چرت زده و گوشه‌ها را خالی کنید. به رو برگردانده و اتو کنید.
3. دوخت پایه یقه: دو تکه‌ی پایه یقه را (یکی با لایی) از رو روی هم قرار دهید و لبه‌های جانبی و بالایی را بدوزید.
4. وصل یقه برگردان به پایه یقه: یقه برگردان دوخته شده را بین دو لایه‌ی پایه یقه قرار داده و بدوزید. این مرحله نیاز به دقت بالایی دارد.
5. وصل یقه کامل به لباس: پایه‌ی یقه را به خط گردن لباس سنجاق کرده و بدوزید. معمولاً یک طرف پایه یقه به لباس دوخته می‌شود و طرف دیگر برای تمیزدوزی روی آن تا می‌شود.
6. تمیزدوزی نهایی: درزها را خوب اتو کرده و با دوخت مخفی یا لبه‌دوزی، تمیزی کار را تکمیل کنید.

۵. یقه آرشال (Shawl Collar)

یقه آرشال یک یقه‌ی زیبا و یک تکه است که در لباس‌های رسمی، پالتوها و کت‌ها استفاده می‌شود و ظاهری نرم و گرد دارد.

نحوه دوخت (خلاصه):

1. برش و لایی‌کشی: الگوی یقه آرشال (که معمولاً به همراه الگوی بالاتنه برش می‌خورد) را روی پارچه اصلی و لایی برش بزنید. لایی را به پشت یقه داخلی بچسبانید.
2. دوخت سجاف یقه: لبه‌ی بیرونی یقه را که به صورت یک تکه با سجاف لباس برش خورده است، به یقه داخلی بدوزید.
3. چرت زدن و اتو: قسمت‌های منحنی را چرت زده و خوب اتو کنید.
4. برگرداندن: یقه را به رو برگردانید و فرم دهید.
5. دوخت نهایی: معمولاً لبه‌ی پشت یقه به خط گردن پشت لباس دوخته می‌شود و لبه‌های جلوی یقه به بدنه‌ی لباس می‌پیوندند.

نکات پیشرفته و حرفه‌ای

• کپی‌برداری از لباس‌های آماده: اگر یقه‌ای را دوست دارید، می‌توانید آن را از روی لباس‌های آماده‌ی خود کپی‌برداری کنید تا الگوهای جدیدی بسازید.
• استفاده از پایه‌های مخصوص: برای دوخت یقه‌های خاص مانند یقه آرشال یا یقه ب ب، می‌توانید از پایه‌های مخصوص چرخ خیاطی استفاده کنید که کنترل بیشتری روی پارچه به شما می‌دهند.
• تمرین و تکرار: دوخت یقه نیاز به تمرین و تکرار دارد. از دوخت یقه‌های ساده شروع کنید و به تدریج سراغ یقه‌های پیچیده‌تر بروید.
• مشاهده فیلم‌های آموزشی: تماشای ویدئوهای آموزشی می‌تواند درک شما را از فرآیند دوخت یقه افزایش دهد.

نتیجه‌گیری

یقه یکی از مهم‌ترین اجزا در طراحی و دوخت لباس است که می‌تواند تفاوت چشمگیری در ظاهر نهایی آن ایجاد کند. با یادگیری انواع دوخت یقه و رعایت نکات کلیدی مانند لایی‌کشی، اتوکشی مداوم و علامت‌گذاری دقیق، می‌توانید مهارت‌های خیاطی خود را به سطح بالاتری ارتقا دهید. تمرین مداوم کلید موفقیت در این هنر است.